Om het Nederlandse energienet te moderniseren is er een aantal jaren geleden de slimme energiemeter geïntroduceerd. Deze wordt nu in huishoudens door het lang geïnstalleerd. De slimme meter is een digitale meter die de gas- en elektriciteitsstanden registreert en op afstand door netbeheerders uit te lezen is. Uiteindelijk moet deze meter alle analoge meters in Nederland vervangen. Maar wat is de slimme meter precies en wat zijn jouw rechten en plichten als consument?
Wat is een slimme meter?
Een slimme meter is een digitale meter die een keer per 15 minuten je elektriciteitsverbruik en een keer per 60 minuten je gasverbruik weergeeft. Deze metingen worden vervolgens direct doorgegeven aan je energieleverancier. Dit gaat via GPRS (mobiele telefonie netwerken) of PLC’s (Power Line Carrier). Ook de jaarafrekening wordt automatisch doorgegeven via je slimme meter. Hier hoef je zelf dus geen omkijken meer naar te hebben.
Voordelen slimme meter
De slimme meter heeft zowel voor de energieleveranciers, de netbeheerder en de consument een aantal voordelen. De belangrijkste hiervan zijn:
- Meterstanden kunnen op afstand worden geraadpleegd en hoeven niet meer door de consument doorgegeven te worden
- De slimme meter is heel nauwkeurig, waardoor voorschotbedragen altijd juist zijn
- Je hebt als consument meer inzicht in het energieverbruik (je ontvangt iedere twee maanden een overzicht) en kunt daardoor beter bepalen op welke punten energie te besparen is
- Het salderen en terugleveren (interne link) bij het opwekken van eigen energie via zonnepanelen is een stuk makkelijker
- Er is meer duidelijkheid over de meterstanden in gevallen van verhuizingen of bij het overstappen van energieleverancier.
Installatie slimme meter
Met het installeren van slimme meters is in 2012 begonnen en sindsdien wordt de invoering geleidelijk door heel Nederland uitgevoerd. Ieder huishouden in Nederland zal deze slimme meter aangeboden krijgen. De installatie wordt verzorgd door de netbeheerder die verantwoordelijk is voor het energienet in jouw regio. Voor de aansluiting en het wisselen van de meters is het noodzakelijk dat er de energie ongeveer een half uurtje afgesloten is.
Is de slimme meter verplicht?
Niet iedereen wil de slimme meter gebruiken en dit is ook niet verplicht. Wanneer de slimme meter bij jou thuis geïnstalleerd wordt heb je drie opties:
- Je accepteert de slimme meter en laat de meter aanstaan. Hiermee geef je de netbeheerder (interne link) toestemming om op afstand de meterstanden te lezen. Je hoeft zelf geen meterstanden meer door te geven
- Je schakelt de functie waarmee netbeheerders op afstand kunnen lezen uit. Je moet vervolgens net als bij de analoge meter zelf de meterstanden doorgeven. Je kunt deze keuze op ieder moment aanpassen, maar de netbeheerder mag hier wel kosten voor vragen
- Je weigert de slimme meter. Je hebt het recht om de hele installatie te weigeren en de oude, analoge meter te blijven gebruiken. Wil je op een later punt toch de slimme meter? Dan kan de netbeheerder hier kosten voor in rekening brengen
Kosten slimme meter
Qua kosten verandert er bij de wisseling van een analoge naar een slimme meter niets. Bij beide varianten wordt er een jaarlijkse meterhuur gerekend die door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) aan een maximum is verbonden. De installatie van de slimme meter is gratis, behalve voor de volgende twee uitzonderingen:
- Je hebt de eerste installatie van de meter geweigerd en vraag nu wel een installatie aan
- Je wilt de slimme meter laten installeren voordat je automatisch aan de beurt bent voor installatie
Je bespaart dus qua meterhuur niet op een slimme meter, maar dankzij het uitgebreide inzicht dat de slimme meter geeft in jouw energieverbruik wordt het wel makkelijker om te besparen. Ook wordt er verwacht dat er in de toekomst slimme apparaten ontwikkeld worden die te koppelen zijn aan de meter en bijvoorbeeld pas gaan werken wanneer de energieprijs goedkoop is.
Privacy en wetgeving
De slimme meter vergroot het inzicht dat netbeheerders hebben in het energieverbruik van consumenten. Om ervoor de zorgen dat de privacy van consumenten gewaarborgd is zijn er daarom strenge privacyregels ingesteld. De netbeheerder heeft geen toegang tot de verbruik gegevens per apparaat en mag alleen op de volgende momenten de meterstanden inzien:
- Jaarlijks één keer om de jaarafrekening op te stellen
- Tweemaandelijks voor een verbruik- en kostenoverzicht
- Wanneer je verhuist of overstapt naar een andere energieleverancier
- Wanneer er onderhoud op het energienet uitgevoerd wordt en inzicht noodzakelijk is
Daarnaast zijn de slimme meters die geïnstalleerd worden uitvoerig beveiligd zodat onbevoegden en criminelen geen toegang tot de gegevens kunnen krijgen. Ook zijn de gegevens die de netbeheerders hebben niet zomaar te herleiden tot een bepaald huishouden. Hierop houdt de overheid toezicht en zijn wetten en officiële eisen ingesteld.
Slimme meter eerder aanvragen
Wil je niet wachten tot de slimme meter bij jou geïnstalleerd wordt? Je kunt dan een prioriteitsaanvraag doen bij jouw netbeheerder. Hier zijn wel kosten aan verbonden, voor een slimme stroom- en gasmeter is dit €60 exclusief BTW en wanneer je geen gasaansluiting hebt is dit €56 exclusief BTW. Het kan zo zijn dat je in een regio woont waar de netbeheerder voor gas en stroom van elkaar verschillen. De aanvraag dien je dan altijd te doen bij netbeheerder voor elektriciteit. Beide meters worden dan wel op hetzelfde moment vervangen.
Energieverbruikmanagers
Als consument kun je ervoor kiezen om een energieverbruiksmanager te kopen. Dit is een apparaatje waarmee je thuis een zeer exact inzicht krijgt in jouw energieverbruik. De verbruiksmanager is te koppelen aan de slimme meter en krijgt zo op ieder moment van de dag informatie over het verbruik binnen. Deze gegevens kun je vervolgens aflezen op een schermpje thuis of door in te loggen op je webaccount. De netbeheerder krijgen deze gegevens niet te zien. Door de zeer precieze informatie per apparaat kun je dan bijvoorbeeld testen hoeveel energie je bespaart door een week lang de verwarming een graadje lager te zetten.
Hoe kan je een slimme meter uitlezen?
In principe hoef je een slimme meter dus moet meer zelf uit te lezen. Dit doet de slimme meter zelf, waarna de meterstanden automatisch worden doorgegeven aan je energieleverancier. Het uitlezen van de meterstanden gebeurd standaard 12 keer per jaar. Hier ontvang je een verbruiksoverzicht van. Wil je dagelijks of real time inzicht hebben in je verbruik? Koppel dan je slimme meter aan een energieverbruiksmanager.
Waarom een slimme meter?
Slimme meters zijn de toekomst. Dankzij een slimme meter hoef jij als consument niet meer zelf de meterstanden door te geven. Daarnaast zijn slimme meters altijd heel nauwkeurig, waardoor voorschotbedragen altijd juist zullen zijn en heb je als consument de mogelijkheid tot real time inzicht in je energieverbruik. Handig als je graag wilt besparen op je energiekosten. Bovendien heb je met een slimme meter meer duidelijkheid over de meterstanden, wat gunstig is in gevallen van een verhuizing of bij het overstappen van energieleverancier. Het is dan ook niet voor niets dan uiteindelijk alle analoge meters in Nederland vervangen moeten worden door slimme meters.
Waarom een slimme meter weigeren?
Het kan natuurlijk zo zijn dat je helemaal niet zit te wachten op een slimme meter die automatisch je meterstanden doorgeeft. In het geval dat je niet wil dat je meterstanden op afstand worden gelezen, kun je dit natuurlijk ook altijd weer uitzetten. Op deze manier behoud je ondanks een slimme meter toch de gewenste extra privacy. Je moet dan wel zelf je meterstanden doorgeven via internet of een meterstandenkaart.